Pożegnanie prof. Krzysztofa Raua

Z niewypowiedzianym smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci prof. Krzysztofa Raua, założyciela naszej białostockiej filii, wieloletniego wykładowcy, prodziekana, Człowieka, dzięki któremu Białystok nazywany jest „stolicą polskiego lalkarstwa”, wreszcie Taty Marty Rau, prorektorki ds. naszej Filii, której z głębi serca składamy najszczersze wyrazy współczucia.

Kondolencje składamy także Małżonce Zmarłego Pani Bernadecie Rau oraz pozostałym członkom Rodziny.

Teatr stracił wielkiego Mistrza ożywionej formy i Artystę lalkarza. Jego działalność artystyczna i organizacyjna przez dekady wpływała na polską rzeczywistość teatralną, przekształcała ją i rozwijała. Krzysztof Rau odcisnął swoje piętno na wielu zespołach teatralnych w całym kraju, kształcił i inspirował rzesze lalkarzy, wytyczał nowe szlaki w działalności teatrów instytucjonalnych i niezależnych, ale przede wszystkim otwierał swoimi spektaklami kolejne drzwi przed teatrem lalek.

Właściwie trudno w tym smutnym momencie przecenić absolutnie imponującą skalę dokonań i spuścizny Krzysztofa Raua. Niech przyszłość odda temu wybitnemu Twórcy sprawiedliwość na jaką zasługuje. W sercach naszej uczelnianej społeczności profesor Krzysztof Rau pozostanie na zawsze. Dziękujemy za wszystko.

_________________

Krzysztof Rau urodził się 1 lipca 1937 roku w Pułtusku. Był reżyserem, aktorem lalkarzem, dramatopisarzem i autorem scenariuszy. Zdał egzamin na aktora lalkarza (1962), ukończył również polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim (1968). Jako aktor był związany z Teatrem Lalki i Aktora „Marcinek” w Poznaniu, gdańską Miniaturą oraz Białostockim Teatrem Lalek (wcześniej Teatr Lalek Świerszcz). W późniejszych latach pełnił funkcję dyrektora warszawskiego Teatru Lalka (1989 – 1992) oraz Teatru Lalek „Banialuka” w Bielsku-Białej (1997 – 2000). Był również założycielem (w 1992 roku) prywatnego zespołu teatralnego – Teatru 3/4-Zusno z siedzibą na Suwalszczyźnie, za działalność którego w 1997 roku otrzymał Paszport „Polityki”.

Swoje najważniejsze spektakle zrealizował, kierując przez 21 lat (1969 – 1990) Białostockim Teatrem Lalek. Miał niezwykle istotny wkład w kształtowanie tego teatru. Zainicjował m.in. Scenę dla Dorosłych (1972) oraz Scenę Propozycji Aktorskich (1976). Zaprosił do współpracy znakomitych twórców, m.in. Jana Wilkowskiego, Adama Kiliana, Aliego Bunscha, Wiesława Jurkowskiego, Wojciecha Wieczorkiewicza, Jana Berdyszaka. Za jego dyrektury debiutowali znani i cenieni artyści – Piotr Tomaszuk, Włodzimierz Fełenczak, Tadeusz Słobodzianek, Mikołaj Malesza. Zainicjował również budowę gmachu dla Białostockiego Teatru Lalek, ukończoną w 1979 roku. Był to pierwszy w Polsce profesjonalny budynek stworzony z myślą o potrzebach sceny lalkowej.

W samym BTL-u Rau wyreżyserował ponad trzydzieści spektakli, pośród których największymi sukcesami okazały się: „Tymoteusz Rymcimci” Jana Wilkowskiego (1972), „Wesołe Koguciki” Atanasa Moczurowa (1972), „Kartoteka” Tadeusza Różewicza (1972), „Sześć małych pingwinów” Borisa Apriłowa (1978) i “Nim zapieje trzeci kur” Wasilija Szukszyna (1983).

Jego zainteresowanie pracą aktora lalkowego na scenie i ogromna determinacja doprowadziły do powołania w 1974 roku 3-letniego Studium Aktorskiego Teatru Lalek przy BTL, przekształconego rok później w białostocki Wydział Lalkarski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie (obecnie białostocka Filia Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie). Był prorektorem tej placówki, nauczał wielu kluczowych dla teatru ożywionej formy przedmiotów. 21 października 2003 otrzymał tytuł profesora sztuk teatralnych.

Jak pisał Krzysztof Rau w niepublikowanych dotąd wspomnieniach o początkach kształcenia lalkarzy w Białymstoku: „Wydawało się nam, że jeżeli przyjmiemy dwudziestu młodych ludzi do przyteatralnego studium, poświęcimy im trzy lata ze swego życia, żeby później przez następne trzydzieści budować razem teatr, to będzie to rachunek korzystny dla nich i dla nas wszystkich, a przede wszystkim dla teatru z którym się identyfikowaliśmy. Jako ówczesny szef Białostockiego Teatru Lalek podjąłem wytrwałe peregrynacje po ludziach i po urzędach, by zamiar wcielić w życie.”

Misja okazała się bardzo trudna i pełna nieoczekiwanych zwrotów akcji, o czym z pewnością kiedyś opowiemy więcej, ale ostatecznie zakończyła się powodzeniem: w 2024 roku nasza uczelnia, której początek dała niezmącona wiara Krzysztofa Raua w kształcenie lalkarzy w Białymstoku, będzie obchodzić jubileusz 50-lecia.

fot. Katarzyna Pietruska